Cultuurhistorisch erfgoed

Onze gemeente heeft een rijk verleden en er is nog veel erfgoed dat daaraan herinnert. Wij vinden het belangrijk dat dit erfgoed in stand blijft en wordt onderhouden. Samen met de eigenaren en andere betrokkenen zetten we ons daarvoor in.

Onder cultuurhistorisch erfgoed verstaan wij:

• Rode monumenten (zoals huizen en kastelen, maar ook hekwerken)
• Groene monumenten (zoals oude landgoederen en begraafplaatsen)
• Archeologisch erfgoed (ondergrondse resten van menselijke bewoning)
• Immaterieel erfgoed (de verhalen)

Onze gemeente heeft 757 beschermde monumenten (PDF, 586 kB), waarvan 212 rijksmonumenten. In de pdf staan de adressen van de monumenten. Op een adres bevinden zich soms meerdere monumenten. In 2017 is de erfgoednota vastgesteld.

Erfgoedverordening

In de Erfgoedverordening is opgenomen hoe gemeentelijke monumenten worden aangewezen en hoe er vervolgens mee wordt omgegaan. Bekijk de erfgoedverordening.

Uitvoeringskader Erfgoed Rheden 2022

Als er vergunning of subsidie wordt verleend voor het uitvoeren van werkzaamheden aan een monument gelden voor de uitvoering voorschriften. Deze voorschriften zijn opgenomen in het Uitvoeringskader Erfgoed Rheden 2022 (PDF, 14,1 MB). Bij alle voorschriften wordt ook uitgebreid uitgelegd waarom dit wordt gevraagd. Voor vragen kunt u mailen naar: erfgoed@rheden.nl 

Open Monumentendag

Wilt u ook eens genieten van alles wat zich achter de gevels van deze prachtige cultuur en historie bevindt? Bezoek dan de Open Monumentendag, jaarlijks tijdens het 2e weekend van september. We hebben samen met de gemeente Rozendaal een kort filmpje gemaakt met sfeerbeelden van de mooie monumenten in onze gemeente. Bekijk de video met monumenten op YouTube.

Monumenten

Het behoud van monumenten is landelijk geregeld in de Erfgoedwet. Wilt u een gemeentelijk monument of rijksmonument verbouwen? Neem dan contact met ons op. Samen met u bekijken we wat de mogelijkheden zijn. Neem ook gerust contact met ons op als u overweegt een monument aan te kopen en u benieuwd bent naar de mogelijkheden.

Maatwerk voor Monumenten

Maatwerk voor Monumenten is een 3-jarig project waar een gespecialiseerde coach voor Duurzame voor Monumenten in gesprek gaat met monumenteigenaren. Tijdens dit gesprek inventariseert de coach welke vragen, ambities en mogelijke oplossingen er zijn bij het verduurzamen van monumenten. Om eigenaren goed en op maat te adviseren wordt er gebruik gemaakt van een monsterkoffer. In deze koffer zitten allemaal ‘monsters’, zoals isolatiemateriaal en isolatieglas. Met dit project willen we bijdragen aan de verduurzaming van monumenten waarbij tegelijkertijd de historische waarden in stand wordt gehouden en een bijdrage leveren aan de Rhedense Klimaataanpak. Er is ook subsidie beschikbaar. Meer informatie daarover leest u in de Subsidieverordening Erfgoed en de Uitvoeringsregeling Subsidieverordening Erfgoed Rheden (99 kB).

Beschermd dorpsgezicht

Voor rijksbeschermde dorpsgezichten zijn er vaak regels als het gaat om bouwwerkzaamheden en welstandseisen. Hiermee krijgt u te maken als u een omgevingsvergunning aanvraagt. 3 dorpsgezichten hebben een beschermde status, Dieren-Zuid, Villapark Overbeek in Velp en het buitengebied van Laag-Soeren. Meer informatie zoals de begrenzingskaart, besluit en toelichting vindt u bij Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Voor het beschermde dorpsgezicht in Laag-Soeren is samen met de inwoners en Bureau SteenhuisMeurs een gebiedspaspoort opgesteld. Dit is een toetsingskader en inspiratiebron voor behoud en ontwikkeling in dit gebied. 

Archeologie

Naast heel veel moois boven de grond, ligt er ook nog heel veel erfgoed verborgen onder de grond. Om te voorkomen dat deze verborgen schatten verloren gaan, is er een speciaal bestemmingsplan Archeologie dat wij meenemen in de overweging bij het afgeven van een omgevingsvergunning. Voor archeologische uitvoerders hanteren wij een Handboek archeologie (PDF, 1,9 MB).

Energiebesparende maatregelen en zonnepanelen

Heeft u plannen voor isolatie, zonnepanelen of andere energiebesparende maatregelen? Het verduurzamen van een monument kan best wat voeten in aarde hebben. De maatregelen kunnen zelfs negatieve gevolgen hebben in technisch en esthetisch opzicht. Neem daarom altijd eerst contact met ons op. Dan kijken wij samen met u naar historische waarden, technische mogelijkheden en eventuele regelgeving en verplichte vergunningen. Om u alvast op weg te helpen is er de Toolkit Duurzaam Erfgoed, en ook hoofdstuk 7 van het Uitvoeringskader Erfgoed Rheden 2022 (PDF, 14,1 MB) geeft veel informatie over de verduurzaming van monumenten. 

Welstandsbeleid zonnepanelen in rijksbeschermde dorpsgezichten

De mogelijkheden voor plaatsing van zonnepanelen in de beschermde dorpsgezichten: Villapark Overbeek in Velp en Dieren-Zuid zijn per 25 juni 2019 verruimd. De voorwaarden en toelichting staan in het Welstandsbeleid zonnepanelen in beschermde dorpsgezichten (PDF, 2,2 MB)

Subsidie of lening

Voor het onderhoud en behoud van gemeentelijke monumenten, archeologische monumenten en historische landgoederen en buitenplaatsen is subsidie beschikbaar. De regels hiervoor staan in de Subsidieverordening Erfgoed. De voorschriften voor uitvoering van de werkzaamheden staan in in het Uitvoeringskader Erfgoed Rheden 2022 (PDF, 14,1 MB). In de Uitvoeringsregeling Subsidieverordening Erfgoed Rheden (99kB) zijn de nadere voorwaarden opgenomen waaraan een subsidieverzoek voor de verduurzaming van een monument moet voldoen.  

Aanvragen subsidie

Vraag een subsidie of een lening voor een monument of landgoed aan. U doet de aanvraag eenvoudig met uw DigiD (niet verplicht). Zorg wel dat u de benodigde bijlagen, zoals een digitale offerte bij de hand heeft. Let op: u kunt dit formulier niet gebruiken voor de duurzaamheidssubsidie voor monumenten! Neem daarvoor contact op via: dumo@rheden.nl.

Uitkeren subsidie

Als de werkzaamheden zijn uitgevoerd en het project is afgerond, dient u het verzoek tot uitkering van de subsidie in. U doet de aanvraag eenvoudig met uw DigiD (niet verplicht). Zorg wel dat u de benodigde bijlagen, zoals facturen en betaalbewijzen, bij de hand heeft. Let op: u kunt dit formulier niet gebruiken voor de duurzaamheidssubsidie voor monumenten! Neem daarvoor contact op via dumo@rheden.nl.

Wilt u liever een papieren versie van het formulier ontvangen, mail dan uw contactgegevens naar erfgoed@rheden.nl en wij sturen u het formulier toe.

Glossy Erfgoed

Voor monumenteneigenaren en erfgoedliefhebbers is de eenmalige 'glossy' Erfgoed Rheden (PDF, 4,2 MB) uitgegeven.

Erfgoed Rheden, blijf op de hoogte

U kunt met ons en met elkaar in gesprek via Twitter @ErfgoedRheden en Facebook ErfgoedRheden. En u kunt zich aanmelden voor onze digitale nieuwsbrief, die 4 keer per jaar uitkomt.

Gelders Arcadië

De landgoederen en buitenplaatsen van onze gemeente maken onderdeel uit van het Gelders Arcadië. Het behoud van deze gebieden heeft hoge prioriteit, maar we willen natuurlijk ook dat u er van kunt genieten. Daarom is er een speciale fietstocht uitgezet die alle landgoederen met elkaar verbindt ‘Parels van de oostelijke Veluwezoom’. Ook is er het Rhedens boek, een serie brochures en een app van het project 'Gelders Arcadië: Geschiedenis in verhalen' vol met verhalen bij gebouwen en plekken in onze gemeente.

Rhedenopdekaart.nl

Op de erfgoedwebsite www.rhedenopdekaart.nl is het erfgoed van onze gemeente ontsloten.
De basis van de website is de kaart van Google Maps met daarop duizenden punten die je meer vertellen over verschillende plekken. Bijvoorbeeld door middel van verhalen, oude kaarten, (historische) foto's, filmpjes en meer. Daarnaast kunt u eenvoudig zoeken via het menu, bijvoorbeeld op dorp of thema.

Oudheidkundige Kring Rheden-Rozendaal

Wilt u meer weten over de geschiedenis of heeft u interessante informatie, neem dan contact op met de Oudheidkundige Kring Rheden-Rozendaal. Op www.oudheidkundigekring.nl staat veel informatie, maar de kring organiseert ook interessante lezingen, wandelingen en heeft een eigen kwartaalblad ‘Ambt en Heerlijkheid’.

Commissie Cultuurhistorie Rheden-Rozendaal

De Commissie adviseert de colleges van B&W van beide gemeenten over alle zaken die het cultuurhistoriebeleid aangaan. De commissievergaderingen zijn deels openbaar en vinden plaats op de woensdagochtend, 1x per 4 weken.   

Wilt u een verslag (alleen openbaar) van de commissie inzien of meer informatie? Stuur dan een mail naar erfgoed@rheden.nl.